भारत सरकारने २०२५ मध्ये “पंतप्रधान छतावरील सौर ऊर्जा योजना” (PM Rooftop Solar Yojana 2025) नव्या रुपात जाहीर केली आहे. या योजनेचा मुख्य उद्देश सर्वसामान्य घरांपर्यंत स्वच्छ, परवडणारी वीज पोहोचवणे आणि वीजबिलाचा आर्थिक ताण कमी करणे हा आहे. या योजनेत नवीन अनुदान मॉडेल लागू करण्यात आले असून घरांसाठी मोफत वीज देण्याचे आश्वासन देण्यात आले आहे. पर्यावरणपूरक ऊर्जा, कमी खर्च आणि प्रदूषणमुक्त भारत या तिन्ही उद्दिष्टांना गती देण्यासाठी ही योजना महत्त्वाची ठरणार आहे.
योजनेची मुख्य वैशिष्ट्ये
- मोफत वीज :
या योजनेअंतर्गत पात्र घरांना दरमहा निश्चित युनिटपर्यंत मोफत वीज दिली जाईल. सौर पॅनेल बसवल्यानंतर निर्माण होणारी वीज घरगुती वापरासाठी थेट उपलब्ध होईल. - नवीन अनुदान मॉडेल :
पूर्वीच्या योजनांपेक्षा या योजनेत जास्तीत जास्त ६०% पर्यंत सरकारी अनुदान देण्यात येणार आहे. उर्वरित रक्कम लाभार्थींना स्वस्त कर्जाच्या स्वरूपात किंवा अगदी अल्प व्याजदरात मिळेल. - सोपे ऑनलाईन अर्ज :
घरबसल्या ऑनलाईन पोर्टलद्वारे नोंदणीची सुविधा उपलब्ध आहे. अर्जदारांना कोणत्याही शासकीय कार्यालयात वारंवार जाण्याची गरज नाही. - पर्यावरणपूरक उपक्रम :
कार्बन उत्सर्जन कमी करून हवामान बदलावर नियंत्रण ठेवण्यासाठी ही योजना मोठा हातभार लावणार आहे.
पात्रता
- अर्जदार भारतातील कायमस्वरूपी रहिवासी असावा.
- घराच्या छतावर किमान १०० स्क्वेअर फूट मोकळी जागा असावी.
- अर्जदाराकडे वैध आधार कार्ड, वीजबिल व बँक खाते असणे आवश्यक आहे.
अर्ज करण्याची प्रक्रिया
- अधिकृत वेबसाइटला भेट द्या – “PM Rooftop Solar Yojana 2025” चे अधिकृत पोर्टल उघडा.
- नोंदणी करा – आधार क्रमांक, मोबाईल नंबर व आवश्यक कागदपत्रांसह खाते तयार करा.
- छताची तपासणी – नोंदणीनंतर तांत्रिक अधिकारी तुमच्या छताची तपासणी करतील.
- अनुदान मंजुरी – पात्र ठरल्यानंतर अनुदान थेट तुमच्या बँक खात्यात जमा केले जाईल.
- सौर पॅनेल बसवणे – मंजुरीनंतर सरकारमान्य कंपन्यांकडून सौर पॅनेल बसवले जातील.
योजनेचे फायदे
- शून्य वीजबिल : सौर पॅनेलमुळे स्वतःची वीज निर्मिती करता येईल, त्यामुळे मासिक बिल जवळजवळ शून्य होईल.
- उत्पन्नाचा स्रोत : अतिरिक्त वीज ग्रिडला विकून घरगुती उत्पन्न वाढवता येईल.
- दीर्घकालीन बचत : एकदाच बसवलेले सौर पॅनेल २०-२५ वर्षे कार्यरत राहतात, त्यामुळे दीर्घकाळ मोफत वीज मिळते.
- पर्यावरण संवर्धन : कोळशावर आधारित वीज निर्मिती कमी होऊन हरितगृह वायूंचे प्रमाण घटते.
२०२५ मधील महत्वाचे बदल
पूर्वीच्या आवृत्त्यांमध्ये ३ किलावॅटपर्यंत मर्यादित अनुदान मिळत होते, परंतु २०२५ च्या मॉडेलमध्ये ५ किलावॅटपर्यंत अनुदान वाढवण्यात आले आहे. तसेच ग्रामीण व शहरी दोन्ही भागांतील कुटुंबांसाठी १००% कागदविरहित प्रक्रिया लागू केली आहे.
निष्कर्ष
पंतप्रधान छतावरील सौर ऊर्जा योजना २०२५ ही केवळ वीज बचतीची योजना नसून स्वच्छ आणि टिकाऊ भारत घडविण्याचे स्वप्न आहे. या योजनेमुळे घरगुती वीजबिल शून्यावर येईल, अतिरिक्त वीज विक्रीतून उत्पन्न वाढेल आणि पर्यावरणाला मोठा फायदा होईल. जर तुम्हाला वीजबिलाचा ताण कमी करायचा असेल आणि हरित उर्जेला चालना द्यायची असेल, तर आजच या योजनेत नोंदणी करा आणि मोफत वीजेचा लाभ घ्या.